Welke soort contracten bestaan er?
Is jouw vereniging in het bezit van een schriftelijke overeenkomst of contract? Dan ben je goed bezig! Een schriftelijke overeenkomst tussen je vereniging en de eigenaar over het gebouw en de grond, is noodzakelijk om volgende generaties van een gebouw te verzekeren. Daarnaast stelt het ook duidelijk wie verantwoordelijk is voor onderhoudswerken, welke rechten en plichten je hebt, enzovoort. We geven je een beknopte opsomming van de soorten contracten die je kan afsluiten.
Laatst aangepast op 22/07/2025
Voor- en nadelen van contracten
In dit onderdeel lijsten we de voordelen van elk type contract op. We geven ook de mogelijke valkuilen en clausules mee die je in deze overeenkomsten best ontwijkt. Je kan deze “ideale contracten” hierna als basis gebruiken in je onderhandeling met kerkelijke of andere eigenaars van gebouwen.
Type overeenkomst: | Voordeel van deze overeenkomst: | Let op met: |
Recht van opstal |
|
De kostprijs is vaak in overleg en symbolisch. |
Recht van erfpacht |
|
De kostprijs is vaak in overleg en symbolisch. |
Recht van vruchtgebruik / Gebruiksovereenkomst |
Geen kostprijs |
|
Convenant |
|
|
Concessie |
|
Kostprijs kan wijzigen en is altijd in overleg |
Huurovereenkomst | De verhuurder moet schade in orde brengen |
|
Koopcontract |
|
|
Meer info per overeenkomst vind je hieronder.
Recht van Opstal
Geregeld in de wet op het recht van opstal
Zakelijk recht om te bouwen op, boven of onder andermans grond.
Mag, maar moet niet, tegen vergoeding.
Moet via notaris geregeld worden.
Maximaal voor 50 jaar, stilzwijgende verlenging is mogelijk maar niet standaard.
Valkuilen
Geen minimale termijn
Gebouwen die tijdens de opstal gezet of verbeterd werden moeten vergoed worden na afloop van de opstal. Hier mag contractueel van afgeweken worden
Recht van erfpacht
Geregeld in de wet over het recht van erfpacht
Vol genot van iemand anders’ onroerend goed.
Moet tegen vergoeding (symbolische prijs of betaling in natura mag)
Moet via de notaris
Minimum 15 en maximum 99 jaar, geen automatische stilzwijgende verlenging, wel contractueel mogelijk.
Na afloop van de erfpacht moet de eigenaar de waarde van de gebouwen niet terugbetalen. Hier mag contractueel van afgeweken worden
Valkuilen
Er is een minimale termijn bepaald.
Recht van vruchtgebruik of gebruiksovereenkomst
Geregeld in het Burgerlijk wetboek art 1875-1891
De uitlener blijft eigenaar (en draagt dus de verantwoordelijkheden van eigenaarschap)
Onder deze overeenkomst is enkel het goede huisvaderprincipe van toepassing voor bewaring en onderhoud. Dat staat in contrast met de typische huurwet.
Gebruiker kan gedane onkosten niet terugvorderen.
Bij brand of andere schadegevallen is de gebruiker aansprakelijk, maar hier kan contractueel van afgeweken worden.
Mag met onderhandse of authentieke akte (in praktijk zijn de aktes bijna allemaal onderhands).
Valkuilen
Vaak verwarring over verschil met huur. Men denkt: gebruik is zonder contract, huur is met contract. Maar in werkelijkheid is het gebruik is gratis, huur is betalend. Zo zijn er afdelingen die huurder zijn maar behandeld worden als gebruiker (niet de rechten, wel de kosten van een huurder)
Bijna alles kan contractueel bedongen worden. Een slimme uitlener en ongeïnformeerde lener zorgt voor contracten in het nadeel van de lener.
Dit is een overeenkomst waar we liever geen vzw voor oprichten. Dus moet hoofdelijkheid van wie ondertekend opgelost worden in een waterdichte clausule.
Een vreemde overeenkomst
Iemand anders heeft het als eigendom, maar de vruchtgebruiker heeft het genot ervan (gebouw, domein, meubilair)
Goede huisvader principe
Eindigt sowieso na 30 jaar als je een rechtspersoon wordt (zoals een vzw)
Must haves clausules
Tijd is variabel en af te spreken
Convenant
Akte of schriftelijk vastgelegde afspraak tussen overheid en een partij
Jeugdwerk levert bepaalde output (staat vermeld in convenant)
Lokale overheid geeft in ruil: service, materiële en/of financiële ondersteuning
Valkuilen
Voor wat -hoort wat principe
Bepaalde duur waarin de output van het jeugdwerk ongewijzigd blijft
Huurovereenkomst
Tegen betaling een lokaal huren
Duidelijk contract met do’s en don’ts voor beide partijen
Maandelijkse betaling
Termijn is bepaald
Valkuilen
Veel meer in lijnen gegoten
Must haves clausules
Plaatsbeschrijving
Goede afspraken tussen huurder enverhuurder
Afspraak wanneer de maandelijkse betaling plaatsvindt
Nice to have clausules
Duidelijke afspraken bij gebreken en betaling van zaken die stuk gaan. Denk maar aan in mindering brengen van de huur mits bewijs van gebrek.
Koopcontract
Juridische overeenkomst
Je wordt eigenaar
Vzw oprichten is erg aangewezen
Valkuilen
Kapitaal krachtig zijn