Asbest in je lokaal

Asbest is een verzamelnaam voor enkele natuurlijke minerale vezels. In het verleden werd het massaal gebruikt in de bouw voor allerlei toepassingen, golfplaten zijn de bekendste.

Het was goedkoop, sterk, slijtvast, hittebestendig en isolerend.

Vandaag is het een verboden product, maar het zit nog in veel oude gebouwen, en dus ook in oude jeugdgebouwen.

Asbest gevaarlijk?

Asbestproducten bevatten microscopisch kleine asbestvezels die we, wanneer ze in de lucht vrijkomen, kunnen inademen, waarna ze zich diep in de longen nestelen. Ons lichaam is niet in staat om die stof af te breken en daardoor kan ze 20 tot 40 jaar later tot asbestose en long(vlies)kanker leiden.

Hechtgebonden of niet-hechtbonden

Er zijn hechtgebonden asbestmaterialen waarbij de asbestvezels stevig verankerd zitten in het dragermateriaal, bijvoorbeeld asbestcement (golfplaten, leien, buizen). Als die producten nog in goede staat zijn, komen er nauwelijks vezels vrij waardoor het risico eerder klein is.

Er zijn echter ook niet-hechtgebonden asbestmaterialen. De asbestvezels zitten dan min of meer los, bijvoorbeeld in isolatie rond verwarmingsbuizen of afdichtingskoord van oude kachels of branders. Hier moet je extra waakzaam zijn omdat de vezels veel gemakkelijker vrijkomen. Verwijder het nooit zelf.

Opsporing verzocht

Is jullie lokaal na 2001 gebouwd met nieuwe materialen, dan ben je zeker dat er geen asbest in zit. Sinds 2001 is de productie en het gebruik van asbestmaterialen in België namelijk verboden. Zijn jullie lokalen of delen ervan ouder? Laat ze dan onderzoeken op asbestmaterialen.

Dankzij het sectorprotocol ‘Asbestveilige lokale jeugdgebouwen’ kan jouw vereniging een gratis asbestattest verkrijgen. De Ambrassade, Bataljong, de Vlaamse Sportfederatie en het Netwerk Lokaal Sportbeleid zetten mee hun schouders onder dit ondersteuningskader van de OVAM. Een asbestattest geeft een overzicht van alle gevonden asbestmaterialen in een gebouw en geeft aan welke materialen risicovol zijn. Het asbestattest vertelt of je jeugd(sport)gebouw asbestveilig is of niet. Zowel voor het alledaags gebruik als voor het onderhoud is het van belang te weten waar asbestrisico’s zich bevinden in je gebouw.

Asbest aanwezig? Geen paniek!

Het grootste gevaar is niet zozeer de aanwezigheid van asbest, maar wel de manier waarop je het behandelt, verwerkt of verwijdert. Zagen, slijpen, snijden, schuren, boren of afspuiten van asbesthoudende producten doe je niet. Ook de staat waarin het zich bevindt, speelt een belangrijke rol: door slijtage, veroudering of erosie kunnen vezels vrijkomen.

Het asbestattest informeert je over wat er nodig is om tot een asbestveilige toestand te komen of deze te behouden. Het geeft je ook advies over wie welke gevonden asbestmaterialen kan en mag verwijderen.

Is jouw jeugdgebouw eerder complex opgebouwd en heb je verschillende renovaties voor de boeg? Doe dan, na het gratis asbestattest van de OVAM, ook beroep op de gratis expertisebegeleiding. De asbestdeskundige die het attest opmaakte geeft advies voor het beheer en verwijderen van asbest in jouw gebouw. 

Vlaanderen Asbestveilig

Wist je trouwens dat de Vlaamse overheid de ambitie is aangegaan om tegen 2040 onze leefomgeving asbestveilig te maken. Dit wil zeggen dat zoveel mogelijk asbesthoudende materialen weggenomen zijn en enkel asbestmaterialen in zeer goede kwaliteit nog aanwezig zijn in onze leefomgeving. Wie asbesthoudend materiaal in zijn gebouw heeft, moet voortaan alle maatregelen nemen om te voorkomen dat het asbest een risico vormt voor de gezondheid of voor het leefmilieu.

Asbest verwijderen

Vaak zijn gebouwen in eigendom van een stad of gemeente. Dit type van ‘publieke gebouwen’ valt onder de verwijderverplichting van 2034 van het Materialendecreet: tegen 2034 moeten alle asbestcementen toepassingen rondom gebouwen én alle eenvoudig te bereiken, niet-hechtgebonden asbesttoepassingen verwijderd zijn.  

Asbestcement op daken of gevels van gebouwen komt het meest voor in Vlaanderen. Via de OVAM kan je deelnemen aan de gratis inzameling van dit type asbestmaterialen.

Zelf asbest wegnemen

Gezellig met de leden van je vereniging aan de verwijdering beginnen? Dat is geen goed idee. Hou minderjarigen en jongeren tot 30 jaar uit de buurt van asbestverwijderingswerken aangezien ze nog extra vatbaar zijn aan asbestvezelblootstelling. Laat je liefst bijstaan door een asbestprofessional voor de verwijdering van asbest.

Handige oudleiding en andere 30-plussers die je vereniging een warm hart toedragen en zelf asbestcement willen verwijderen, kunnen in de brochure ‘stappenplan naar asbestveilige lokale jeugd(sport)gebouwen’ lezen hoe ze dat best aanpakken.

Mijn asbestdak is weg, maar wat nu?

Asbest verwijderen is een ding, de oude materialen vernieuwen door iets anders is nog een andere zaak en niet zo simpel om in 1-2-3 te regelen.

Kijk voor je gebouw na of je misschien in aanmerking komt voor subsidies voor de nieuwe materialen voor je dak of gevel. Via www.premiezoeker.be heb je steeds een actueel overzicht van de bestaande premies. Of je kan rechtstreeks bij het Departement Jeugd meer informatie opvragen.