Wie is eigenaar?

Jeugdverenigingen zitten vaak in een gebouw dat eigendom is van een externe eigenaar (vzw, particuliere eigenaar, de kerkfabriek, een school, gemeente, enz.). Zijn er vragen of problemen, dan volstaat het gewoon om naar, zeg maar, broeder Gustav te stappen. Maar van wie zijn de gebouwen of gronden nu echt? Kan en mag Gustav de eigenaar vertegenwoordigen?

Er doen zich in praktijk heel wat misverstanden voor over het eigenaarschap van jeugdinfrastructuur. Heel wat overeenkomsten zijn in een ver verleden tot stand gekomen, en bovendien is het gebruik van dat gebouw niet altijd schriftelijk vastgelegd. Ga dus eerst en vooral op zoek naar de juridische eigenaar.

1. Hoe doe je dat?

• Pluis het archief van je jeugdvereniging uit. Mogelijks werd er in een ver verleden al een overeenkomst afgesloten of vind je een oude brief terug die meer informatie geeft over de eigenaar.

• Ga langs bij de jeugddienst. De gemeente heeft ook toegang tot de database van het kadaster.

Alle eigenaarsgegevens zijn ook (tegen betaling) opvraagbaar in het kadaster. Het kadaster is een federale instelling die allerlei documenten verzamelen en beheren over bebouwde en onbebouwde eigendommen. Het dient voornamelijk voor het identificeren van onroerende goederen en hun eigenaars met het oog op het belasten ervan. Je gemeente heeft ook toegang tot de database van het kadaster.

2. Kadaster per provincie

Hieronder vind je alle gegevens van de kadasters per provincie.

Provincie Antwerpen

Italiëlei 4 - bus 10

2000 Antwerpen

03/203.24.80

dir.kad.antwerpen.uittreksels@minfin.fed.be

Provincie Vlaams-Brabant

J. Stevensstraat 7

1000 Brussel

02/552.54.50

02/552.54.49

dir.kad.brabant.uittreksels@minfin.fed.be

Provincie Limburg

Voorstraat 43

3500 Hasselt

011/21.22.32

dir.kad.limburg.uittreksels@minfin.fed.be

Provincie Oost-Vlaanderen

Savaanstraat 11 - bus 7

9000 Gent

09/266.22.34

09/266.23.41

dir.kad.oost-vl.uittreksels@minfin.fed.be

Provincie West-Vlaanderen

Lange Rei 7

8000 Brugge

050/44.26.11

050/44.26.20

050/44.26.30

dir.kad.west-vl.uittreksels@minfin.fed.be

3. Kerkelijke instanties als eigenaars

Heel wat jeugdverenigingen weten ongeveer wie de eigenaar is. Het bisdom, de kerkfabriek of de Sint-Jozef-vereniging bezitten hun lokaal, denken ze. In het belang van zowel de eigenaar als van de jeugdvereniging, is het aangewezen om correct met de titel van eigenaar om te springen. Soms worden immers foute veronderstellingen gemaakt. De eigenaar moet je bij naam kennen, maar ook het statuut is interessant om weten. Elk type eigenaar binnen de kerkelijke instanties heeft immers een ander soort bestuur, een ander doel voor ogen, een andere structuur achter zich.

Eens je de exacte juridische eigenaar hebt gevonden, kan je gaan opzoeken met welk type eigenaar je juist te maken hebt. We geven je alvast een overzicht van de diverse kerkelijke instanties die eigenaar kunnen zijn:

3.1 De inrichtende macht of schoolbestuur van een katholieke school

Een Inrichtende Macht is verantwoordelijk voor één of meerdere scholen. Het is een beetje vergelijkbaar met het Bestuursorgaan in een bedrijf. Een Inrichtende Macht van een basisschool noemen we een Schoolbestuur. De Inrichtende Macht moet de school goed laten functioneren, zowel pedagogisch als organisatorisch. Ze huurt of bezit de schoolgebouwen en stelt soms delen van een schoolgebouw ter beschikking aan bijvoorbeeld jeugdverenigingen.

De Inrichtende Machten van alle katholieke (en andere) scholen kan je vinden via de website Onderwijsaanbod in Vlaanderen de website van de Vereniging van Inrichtende Machten en het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs.

Elk bisdom heeft haar eigen Diocesane (ofwel ‘tot het bisdom behorende’) Inrichtende Machten met haar eigen scholen. Maar er zijn ook heel veel katholieke scholen die een eigen Inrichtende Macht / Schoolbestuur hebben die dus niet tot het Bisdom behoort.

3.2 Dekanale vzw

Een dekenale vzw is een vzw verbonden aan een bepaald dekenaat. Soms is het oprichten van dekenale vzw’s een initiatief van het bisdom, om meer structuur te brengen in de veelheid aan vzw’s die binnen de kerk zijn opgericht. Een dekenaat kan één of meerdere dekenale vzw’s hebben. Op de website van het Belgisch Staatsblad kan je statuten en samenstelling van het Bestuursorgaan van alle vzw’s vinden. Heel wat dekenale vzw’s bezitten gebouwen die ter beschikking gesteld worden als jeugdlokaal.

De contactpersonen kan je vinden in jouw bisdom via www.otheo.be.

3.3 Parochiale vzw

Een parochiale vzw is een vzw verbonden aan een parochie. Het is géén kerkfabriek en ook geen dekenale vzw. Een parochiale vzw staat los van alle vaste structuren van de kerk en is wellicht ooit opgestart omdat men in de parochie nog andere eigendommen had. Deze parochiale vzw’s kunnen ook jeugdlokalen in eigendom hebben. Op www.staatsblad.be kan je statuten en samenstelling van het Bestuursorgaan van alle vzw’s vinden.

De contactpersonen kan je vinden in jouw bisdom via www.otheo.be.

3.4 Kerkfabriek

Per parochie is er een kerkfabriek. Deze wordt bestuurd door de kerkraad. Een kerkfabriek is een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid en is verantwoordelijk voor het onderhoud van het kerkgebouw en voor het beheer van alle kerkelijke bezittingen (gronden, huizen, geld…). De kerkfabriek moet ervoor zorgen dat er voldaan wordt aan de materiële voorwaarden om de eredienst uit te oefenen.

Af en toe hebben kerkfabrieken ook jeugdlokalen in eigendom. Meestal is dit omdat in deze lokalen ooit catecheselessen werden gegeven aan kinderen of jongeren.

De kerkraad is het bestuursorgaan van de kerkfabriek. In de kerkraad zitten altijd de pastoor en vier betrokken parochianen. De vergaderingen van de kerkraad zijn niet openbaar.

Je kan de gegevens van elke kerkfabriek in Vlaanderen terugvinden op www.otheo.be., maar je kan ook terecht bij je gemeente, de provincie of het bisdom.

3.5 Orders, congragaties, kloosters en abdijen

Ordes, congregaties, kloosters en abdijen zijn religieuze groeperingen van kloosterlingen, die zich verenigen omtrent een gemeenschappelijke geloofsopvatting en kloosterregel waaraan ze gebonden zijn. Ze leven permanent samen in één gebouw, het klooster of de abdij, als één gemeenschap. Congregaties hebben meestal meerdere kloosters en ze behoren tot een grote vzw (bijvoorbeeld de Broeders van Liefde).