Ontwikkel een brandveiligheidsbeleid

Gelukkig brandt niet elke week een gebouw van een vereniging af. Toch gebeurt het nog vaak dat er in ons land een brand uitbreekt in een gebouw van een jeugdvereniging. Als het dan toch gebeurt, valt de schade en ellende niet te onderschatten. Brand in het materiaalkot zorgt al snel voor duizenden euro’s schade. Werken aan brandveiligheid is dus echt een must!

Iedereen, 6 jaar of 30 jaar, kan meewerken aan brandveiligheid!

Brandveiligheid is een thema waaraan iedereen kan en moet meehelpen, van jong tot oud. Belangrijk is dat iedereen zich bewust is dat het om meer gaat dan voldoende brandblussers, brandtrappen en veiligheidspictogrammen voorzien. Brandveilig handelen en het lokaal brandveilig beheren moeten de eerste zorg zijn. Een brandveiligheidsverantwoordelijke kan alles in goede banen leiden.

Brandveiligheidsbeleid

De overheid draagt een grote verantwoordelijkheid op het gebied van brandveiligheid. Zij bepaalt de normen en doet die normen naleven. Maar ze kan/moet meer doen dan enkel regelen en controleren. Een goed overheidsbeleid ondersteunt en stimuleert het jeugdwerk hierin.

Een brandveiligheidsbeleid ontwikkelen

Hoe begin je aan een brandveiligheidsbeleid? We geven je een aantal logische stappen mee die je op weg zetten.

1. Overleg - voorwaarden

Overleg met alle actoren (gemeentebestuur – brandweer – jeugdwerk) om te bepalen aan welke brandveiligheidvoorwaarden je gebouwen moeten voldoen. Dit kan ook veralgemeend worden naar al het jeugdwerk in de stad of gemeente. Op die manier weet iedereen welke voorwaarden er gehanteerd zullen worden. Door deze voorwaarden samen te bespreken (en niet eenzijdig op te leggen), weet iedereen waarom bepaalde zaken gevraagd worden. Net dit vergroot de kans op een succesvol beleid!

2. Nulmeting

De jeugddienst of jeugdambtenaar heeft er alle belang bij om eens langs te gaan (met de brandweer) in alle gebouwen waar er jeugdverenigingen gehuisvest zijn. Als je als vereniging zijn de nodige ‘voorwaarden’ kent kan je in je eigen gebouw dit ook eens controleren. Wanneer alle controles zijn gebeurd, kan je de totale situatie inschatten.

• Welke aanpassingen zijn er waar precies nodig?

• Welke (financiële) investering vraagt dit? En op welke termijn is dit haalbaar?

• Zijn er zaken die overal aangepast moeten worden?

3. Overleg - stappenplan

Als de situatie voor alle verenigingen in kaart is gebracht en dan is er een idee van de nodige aanpassingswerken en de bijhorende kosten voor het hele jeugdwerk. Tijd om het jeugdwerk, bestuur en de brandweer samen te roepen bijvoorbeeld binnen een vergadering van de jeugdraad om na te gaan hoe je alles gaat aanpakken.

• Wat moet je dringend aanpakken?

• Wat kan met een zeer kleine inspanning (zowel financieel als materieel) aangepast worden?

Je stelt dus een prioriteitenlijst op waarbij je rekening houdt met de dringendheid, kostprijs, haalbaarheid... Deze prioriteitenlijst wordt dan concreter gemaakt door er een haalbare timing en de nodige investeringsbudgetten aan te koppelen. Dit leidt tot een gezamenlijk (meerjaren)stappenplan.

4. Uitvoering stappenplan

Deze stap spreekt voor zich. Wanneer de nodige budgetten en tijd voorzien zijn, komt het erop aan om de vooropgestelde aanpassingen uit te voeren.

5. Brandveiligheidattest

Van zodra een gebouw brandveilig is, kan het een brandveiligheidattest krijgen. Het is de burgemeester die, op advies van de brandweer, zo’n attest kan uitschrijven. De burgemeester volgt meestal het advies van de brandweer. Zo’n attest heeft uiteraard een houdbaarheidsdatum: een lokaal blijft niet tot in het oneindige brandveilig. Maar mits de nodige aandacht, onderhoud en zorg kan het geen probleem zijn om dit attest keer op keer te halen. Net zoals met zoveel zaken, is de eerste keer de moeilijkste.

6. Evaluatie

Het stappenplan is waarschijnlijk gespreid over een langere periode, waardoor een tussentijdse evaluatie aangewezen is.

• Was de timing haalbaar?

• Moeten er zaken bijgestuurd worden?

• Wat is er goed gegaan, en wat niet?

• Hoe verliep de samenwerking?

• Wat kan je in de toekomst vermijden, en hoe?

Het is belangrijk om zeker op het einde van zo’n stappenplan goed te evalueren, en toekomstplannen te maken.

7. Regelmatige controle

Gebouwen brandveilig maken is één ding, ze brandveilig houden een ander. Een regelmatige controle van je gebouwen kan hierbij helpen. Maar ook goed onderhoud en regelmatig overleg met de brandweer is hierin cruciaal.

Hier zijn nog enkele tips om tijdens de verdere controles en onderhoud op vlak van brandveiligheid rekening mee te houden: 

TIP 1: Roken rond jeugdlokalen

Wist je dat onvoorzichtigheid van rokers de voornaamste brandoorzaak is, na brandstichting en kwaad opzet? Roken in gebouwen is verboden, de vraag blijft: “Waarheen met de peuk?”

Brandende peuken in een vuilbak gooien is gevaarlijk en dus not done.

Gelukkig zijn er tegenwoordig buiten-asbakken in alle kleuren en maten. Maar een ‘veilige’ asbak is ook vlug gemaakt. Een groot oud blik voor de helft gevuld met wit zand is de ideale peukenbak! Plaats hem buiten op de favoriete rookplaats.

TIP 2: Evacuatieoefening

Vluchten in een donkere ruimte vol rook is geen evidentie als elke seconde telt. Het is een aanrader om iedereen proefondervindelijk bewust te maken van het belang van goede vluchtwegen!

Verzamel iedereen na zonsondergang aan je gebouw met een donkere zonnebril. Verdeel hen over het gebouw, met de zonnebrillen op de neus en schakel de stroom uit. Het doel van het spel is om zo snel mogelijk terug buiten te geraken. Bespreek achteraf jullie bevindingen.

TIP 3: Blussen en blusmiddelen

Aanwezigheid van blusmiddelen is niet voldoende. Zorg ervoor dat ze steeds zichtbaar zijn, op hun plaats hangen en dat ze regelmatig gekeurd worden.

De meeste blusmiddelen zijn eenvoudig te gebruiken, maar in een crisissituatie zoals een brand, moet het allemaal snel en goed gaan. Verkeerd blussen kan de brand (en dus de schade) groter maken en je kan ook jezelf en anderen ernstig in gevaar brengen. Enige kennis (en eventueel ervaring) inzake brand en blustechnieken is daarom belangrijk.

Regelmatig de correcte gebruikswijze van de verschillende blusmiddelen (her)bekijken en indien mogelijk oefenen is aan te raden. En waarom eens geen brandblusoefening organiseren samen met de brandweer?