Jeugdwerk leidt tot (nieuwe) initiatieven vanuit kinderen en jongeren - Formaat
Één van de jeugdwerkeffecten is “Jeugdwerk werkt omdat het leidt tot (nieuwe) initiatieven vanuit kinderen en jongeren“. Dat effect werd op 8 mei 2025 door Miel Vandepitte op basis van getuigenissen omgezet naar een paneel. En een paneel met dat thema, dat moet een plek krijgen bij een jeugdwerkorganisatie. Meer dan één zelfs. In de zomer van 2025 begon dit paneel daarom aan hun reis doorheen het Vlaamse jeugdwerklandschap. De eerste organisatie die het paneel een plekje mocht geven was Formaat. We vroegen hen wat het effect voor hen betekent. Je kan er alles over lezen in deze blog.
Het jeugdwerk in Vlaanderen en Brussel is enorm waardevol. Dat voel je. In je buik en in je hart. Toch is het belangrijk om die waarde uit te kunnen drukken. Daarvoor moet de impact van het jeugdwerk zichtbaar worden gemaakt. Met impact worden de langetermijneffecten bedoeld: welk effect heeft een jeugdwerkvorm op jou of op anderen gehad? En hoe kwam dat?
Na vele gesprekken met jongeren en jeugdwerkers én onderzoekers, kwam de sector tot vijf grote jeugdwerkeffecten. We zeggen dat het “Jeugdwerk wérkt, omdat het…”
…kinderen en jongeren versterkt, laat groeien en verbindt
…leidt tot (nieuwe) initiatieven vanuit kinderen en jongeren
… bijdraagt aan actieve en verbonden buurten
… de samenleving over grenzen en domeinen heen verbindt en zo maatschappelijke uitdagingen aanpakt
… het beleid uitdaagt en versterkt
Al deze jeugdwerkeffecten zie ik ook bij onze leden: de jeugdhuizen en andere open jeugdwerkinitiatieven.
Toch licht ik er graag het tweede uit:
"Jeugdwerk werkt, omdat het leidt tot nieuwe initiatieven vanuit kinderen en jongeren "
Ondersteuner in Vlaams-Brabant
Ik startte bij Formaat als ondersteuner van de jeugdhuizen en open jeugdwerkinitiatieven in Vlaams-Brabant. Daar zag ik elke week wat een actieve, ondernemende houding jongeren hebben. Elke dag nemen jongeren initiatief voor andere jongeren en voor de buurt. Ze gebruiken daarvoor hun talenten, ontwikkelen hun skills en vaardigheden, springen in gaten, zoeken naar oplossingen, benutten kansen en gaan samenwerkingen aan.
We mogen dat als samenleving nooit als vanzelfsprekend zien. Het is immers door dingen te proberen – activiteiten organiseren, evenementen opzetten, initiatieven nemen en organisaties opzetten – dat jongeren zich ontwikkelen tot actieve burgers die graag bijdragen aan de samenleving.
Zorgen voor voldoende ‘probeerruimte’ en experimenteergedrag stimuleren: dat is wat we bij Formaat doen en waarom ik altijd graag voor Formaat heb gewerkt.
Ik zag jongeren een volledig nieuwe organisatie uit de grond stampen, een meerdaags festival organiseren, een buurtwerking nieuw leven in blazen, een evenement voor en met de buurt organiseren, workshops volgen én geven, problemen aankaarten bij het lokaal bestuur, oplossingen bedenken voor infrastructuurtekorten… en nog duizenden andere initiatieven.
Nood aan eigenaarschap
Kinderen en jongeren steken de handen uit de mouwen als ze zich ‘eigenaar’ voelen van hun initiatief. Wanneer ze iets kunnen starten dat vanuit hun eigen leefwereld vertrekt, heeft dat veel meer kans op slagen. Het zijn volwaardige burgers, met volwaardige ideeën en volwaardige acties. Laat ons hen dan ook zo behandelen. Die ‘ons’ zit wel goed binnen het jeugdwerk: jeugdwerkers stellen kinderen en jongeren consequent centraal en luisteren oprecht naar hun dromen en noden.
Dan rest nog de rest van de samenleving:
Willen we dat jongeren ondernemend blijven? Dat ze dingen in handen nemen? Initiatieven opstarten voor elkaar? Dat het actieve burgers zijn? Dat ze durven experimenteren?
Ja?
Luister dan écht naar hun wensen.
Schenk hen vertrouwen en waardering.
Zorg ervoor dat ze eigenaarschap kunnen opnemen over hun eigen jeugdwerkpraktijk.
