Voeding voor jouw omgevingsanalyse

De wereld rondom jouw organisatie staat niet stil en al zeker niet op vlak van wat er leeft bij kinderen en jongeren. Tijdens de omgevingsanalyse richt je je blik naar buiten. Je gaat op zoek naar trends, transities en gebeurtenissen die een invloed kunnen hebben op jouw organisatie tijdens de volgende beleidsperiode. Een goede omgevingsanalyse is alvast een goed vertrekpunt bij het schrijven van jouw beleidsnota en maakt een belangrijk onderdeel uit van fase 3 ‘het onderzoek’ in je beleidsnotatraject.

De volgende vragen kunnen jullie alvast wat handvaten geven:

• Weke trends zien we in de omgeving van de organisatie?

• Welke trends zijn relevant voor de toekomst van de organisatie?

• Welke ontwikkelingen verwachten we?

• Welke impact kunnen bepaalde trends of ontwikkelingen hebben op de organisatie?

Je kan verschillende soorten trends in kaart brengen, we zetten hieronder een heleboel bronnen op een rijtje en proberen daarbij telkens kort weer te geven omtrent welke thema’s en/of in welke mate deze inspirerend kunnen zijn zodat jij door het bos de bomen kan zien.

Opgelet, dit artikel zal doorheen het beleidsnotatraject blijven groeien. Onderzoeken komen namelijk regelmatig op de agenda en zijn vandaag niet allemaal ter beschikking. Als we botsen op interessante onderzoeken nemen we ze hier graag voor je mee op.

Overzicht:

Waar liggen kinderen en jongeren wakker van?

• 't Is aan u

• waddist-app

• impact van corona op kinderen, jongeren en jongvolwassenen

• omgevingsanalyse Vlaams Jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan

Wat leeft er bij het jeugdwerk? Waar liggen uitdagingen voor de toekomst?

• #jeugdwerkwerkt

• Waar waren we gebleven

• Lokalenonderzoek

• 10 thema's belicht in 2019 tijdens verschillende jeugdwerktalks

• Verbindingsambassadeur in het jeugdwerk

Maatschappelijke transities

• Maatschappelijke contextanalyse

• Dakloosheid specifiek bij vrouwen

• inclusie in de vrije tijd

Onderzoek bij kinderen en jongeren

• Awel onderzoeken

• Apestaartjaren 2024 - mediagebruik bij kinderen en jongeren

• Onderzoek mentaal welbevinden in de jeugdvereniging

• Het jeugdonderzoeksplatform - JOP

• Brusselse jongeren vinden niet altijd een plek waar ze zichzelf kunnen zijn

• Maatschappelijk kwetsbare jongeren aan het woord over vrije tijd en welbevinden

• Kinderrechten bij kleuters

• Top in je Kop

Waar liggen kinderen en jongeren wakker van?

’t Is aan u

Wat houdt kinderen en jongeren bezig? Met die vraag trokken een 30-tal jonge vrijwilligers in de zomer van 2023 op zoek naar verhalen bij kinderen en jongeren. Er werden in totaal 528 verhalen verzamelt op 40 verschillende plekken in Vlaanderen en Brussel. 15 thema’s komen naar voor uit de resultaten. Wil je meer te weten komen over die verhalen, de wereldbeelden en dromen van de kinderen en jongeren, grasduin dan eens door het rapport van ’t is aan u!

De impact van corona op kinderen, jongeren en jongvolwassen

Het is duidelijk: de coronapandemie had een overwegend negatieve impact. Dat – en veel meer – concludeerde Keki in samenwerking met het JOP (jeugdonderzoeksplatform) deze overzichtsstudie uit 2022. Hoewel de covidpandemie achter ons lijkt te liggen, geven de inzichten ons uit meer dan 100 onderzoeken richting voor de huidige aanpak en voor toekomstige crisissen. De focust ligt op personen tussen 0 en 25 jaar in Vlaanderen en Brussel.

Omgevingsanalyse Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP)

In deze omgevingsanalyse vind je trends, cijfers, onderzoeken en meningen van kinderen, jongeren en experten. Het Departement maakt deze op naar aanleiding van het schrijven van een nieuw JKP. Het is daarom ook voor jouw jeugdwerkvereniging een waardevol document voor je eigen omgevingsanalyse, want tenslotte hebben we dezelfde focus: namelijk kinderen en jongeren.

De versie hieronder is de definitieve versie, die verscheen in juni 2024.

Wat leeft er bij het jeugdwerk?
Waar liggen de uitdagingen voor de toekomst?

#jeugdwerkwerkt

Voortbouwend op de missie, visie en het DNA van het jeugdwerk die werd ontwikkeld in het congres van 2018. Werd tijdens het congres #jeugdwerkwerkt in juni 2023 van De Ambrassade voorgesteld wat het jeugdwerkeffect is. Daarnaast werden ook ambities geformuleerd omtrent 6 prioritaire thema’s:

• Vrijwillig engagement

• Stem van kinderen en jongeren

• Kruispunten

• Jeugdinfrastructuur

• Mentaal welzijn

• Digitale leefwereld

Waar waren we gebleven?

De meest gehoorde vraag na twee jaar coronacrisis. Formaat onderzocht in 2021 en 2022 de impact van de crisis en bijhorende maatregelen op het open jeugdwerk. Formaat kwam zo tot zes prioritaire thema’s voor open jeugdwerk.

• Zorg voor professionals;

• Infrastructuurnoden;

• Vrijwilligers, kostbaar en schaars;

• Zakelijk herstel na corona;

• Samenwerkingen;

• Welzijn.

De publicatie kan je hieronder vinden, voor meer of verdiepende info klop zeker eens bij Formaat aan.

Lokalenonderzoek

In april 2022 gaven 928 groepen van Chiro, KSA, KLJ, Scouts en Gidsen Vlaanderen en FOS Open Scouting hun mening over de staat van hun lokalen in het lokalenonderzoek. Een mooi resultaat waarmee we echt aan de slag kunnen.

De resultaten van het onderzoek leverden alvast bovenstaande visual op die je ook via de link hieronder kan downloaden.
Op 22/11 wordt het volledige rapport gepubliceerd en kan je dit ook hier terugvinden.

Verbindingsambassadeur in het jeugdwerk

Hoe ziet een goede verbindingsambassadeur in het jeugdwerk er uit?
Van maart 2021 tot februari 2023 ondersteunde de Vlaamse overheid 19 projecten om meer diversiteit binnen te brengen in de verschillende vormen van jeugdwerk. Een ‘verbindingsambassadeur’ slaat telkens de brug tussen jongeren die moeilijk toegang vinden tot het jeugdwerk en een jeugdwerking. De Karel de Grote Hogeschool begeleidde deze projecten en stelt nu haar voornaamste bevindingen voor. Wat telkens terugkeert: een goede verbindingsambassadeur stapt naar de mensen toe.

Daarnaast ontwikkelden ze ook een tool om lokale besturen en organisaties te helpen bij het aanwerven van een verbindingsambassadeur. Lees de bevindingen in het rapport

Maatschappelijke transities

Een maatschappelijke contextanalyse

In een maatschappelijke contextanalyse breng je die ontwikkelingen in kaart waarmee je het best rekening houdt om je missie met sociaal-culturele praktijken te kunnen realiseren. Socius helpt socio-culturele organisaties hieromtrent graag op weg met enerzijds een wegwijzer en anderzijds een aantal bronnen voor die maatschappelijke contextanalyse.

Ze maakten ook werk van 6 filmpjes waarin experts aan het woord komen:

• Politieke evoluties;

• Migratie, culturele diversiteit en een superdiverse samenleving;

• Armoede, sociale ongelijkheid en uitsluiting;

• Milieu- en natuurrisico’s en duurzame ontwikkeling;

• Digitalisering en technologische ontwikkelingen;

• Zorg, welzijn en welbevinden.

Dakloosheid specifiek bij vrouwen

RoSa vzw belicht elke twee weken een specifiek gendergerelateerd thema of bespreekt de genderdimensie van een actueel of onderbelicht onderwerp. In de nieuwsbrief hieronder werpen ze de blik op vrouwen die in dakloosheid leven. Er wordt doorverwezen naar een heleboel onderzoeken in België en breder in Europa.

Inclusie in de vrije tijd

Wil je er mee voor zorgen dat alle kinderen en jongeren kunnen deelnemen aan vrije tijd en jeugdwerk? Sta je ervoor open om na te denken hoe jouw werking een diversiteit aan kinderen en jongeren kan bereiken en behouden? Of wil je meer weten over hoe je met andere werkingen ontmoeting en interessante samenwerking kan organiseren Misschien ben je wel op zoek naar wat de eerste stap daarbij kan zijn?

Onderzoek bij kinderen en jongeren

Awel onderzoeken

Awel vindt het belangrijk om bij de maatschappij te signaleren wat leeft bij kinderen en jongeren. Daarom voeren ze jaarlijks onderzoek, op basis van geanonimiseerde gespreksverslagen.

Op de website van Awel vind je veel kwalitatief en kwantitatief onderzoek terug dat voortkomt uit de gevoerde gesprekken. Op zoek zaken die jongeren aangeven omtrent pesten, scheidingen, mentaal welzijn... neem hier dan zeker eens een kijkje en laat je inspireren.

Apestaartjarenonderzoek

Het Apenstaartjarenonderzoek van Mediaraven, Mediawijs, de onderzoeksgroep imec-mict-Ugent en Link in de Kabel onderzoekt tweejaarlijks het mediagebruik en mediawijsheid van 6 tot 18-jarigen. Deze editie werden meer dan 7.000 kinderen en jongeren bevraagd.

Er was aandacht voor enkele nieuwe thema’s zoals cybersecurity, politieke advertenties op sociale media, digitaal welzijn en - hoe kan het ook anders - generatieve AI. Zoals steeds, levert dit onderzoek heel wat boeiende inzichten op die je hier kan raadplegen.

Onderzoek mentaal welbevinden in de jeugdvereniging

Expertisecentrum Pimento peilde in opdracht van De Ambrassade via een enquête bij 2100 jongeren en 20 diepte-interviews naar de factoren geluk en verbinding.

Uit onderzoek blijkt dat ‘in verbinding zijn met anderen’ een zeer belangrijke contra-indicator is voor mentale problemen.
Dit onderzoek brengt een aantal belangrijke inzichten naar boven over de impact van verbonden zijn met leeftijdsgenoten op het mentaal welzijn van kinderen en jongeren en wijst ook op de uitdagingen die daaraan verbonden zijn.

Het jeugdonderzoeksplatform - JOP

Het Jeugdonderzoeksplatform (JOP) verzamelt niet alleen eigen cijfers over de Vlaamse jeugd, maar probeert ook de toegang tot bestaand jeugdonderzoek te verbeteren via de online onderzoeksdatabank op deze website. Daarnaast tracht het JOP ook een netwerkfunctie binnen Vlaamse jeugdonderzoek op te nemen. De onderzoekers van het JOP streven er bovendien ook naar een internationale dimensie uit te bouwen, onder andere via deelname aan internationale congressen en de publicatie van artikels in internationale wetenschappelijke tijdschriften.

Neem een kijkje in de databank en ga op zoek naar de thema's waarover jij graag meer te weten komt of kies juist eens voor iets dat wat verder van jouw organisatie en of jouw interesse afligt en laat je inspireren in functie van jouw nieuwe beleidsnota.

Brusselse jongeren vinden niet altijd een plek waar ze zichzelf kunnen zijn

Brusselse jongeren vinden niet altijd voldoende vrijplaatsen in hun buurt: plekken waar ze onbezorgd aanwezig mogen, willen en kunnen zijn. Dat blijkt uit een kwalitatief onderzoek van het Jeugdonderzoeksplatform (JOP) bij 53 jongeren uit drie diverse wijken in Brussel. In sommige wijken zijn er te weinig vrijetijdsmogelijkheden of voelen de jongeren zich onveilig of ongewenst in de openbare ruimte.

Kinderrechten bij kleuters

Wat weten kleuters over hun eigen rechten? UNICEF België vroeg het aan kleuters zelf en het onderzoek stelt duidelijk: kinderrechteneducatie is belangrijk én begint best al op zeer jonge leeftijd.
Lees hieronder het rapport en ga zelf aan de slag met ons speels en educatief materiaal.

Rapport infographic rapport naar de tools