Energieverslinders opsporen en je verbruik verminderen

De stijgende energieprijzen voor gas en elektriciteit baren veel mensen zorgen. Ook voor veel jeugdwerkorganisaties, zowel lokaal als Vlaams, brengt dit extra problemen met zich mee. Niet alle jeugdwerkinfrastructuur is namelijk even goed geïsoleerd, verwarming is soms ontoereikend of elektriciteit werkt niet zoals het zou moeten. Hogere energiefacturen mogen geen belemmering vormen om een goede werking te blijven garanderen.

In dit artikel geven we verschillende energiebesparende tips om je energiefactuur zo laag mogelijk te houden. Daarnaast verwijzen we je door naar verschillende organisaties en instanties die ondersteuning bieden en waar je terecht kunt met al je energievragen

De groenste energie is die die je niet verbruikt

Alle handdoeken ophangen in plaats van in de droogmachine, samen afwassen in plaats van de vaatwasser te gebruiken of liedjes zingen in plaats van de muziekbox kei luid te zetten. Het zijn allemaal zaken om bij stil te staan. Bespreek in je organisatie welke besparingsmogelijkheden er zijn en gooi ze op tafel. Energie besparen doe je samen en vraagt soms een mentaliteitswijziging.

Alles uit het stopcontact

Verlaat je je gebouw, zorg dan dat zoveel mogelijk onnodige apparatuur uit stopcontacten worden getrokken: een lamp, oplader, radio… Ook een PlayStation, televisie, beamer, laptop en andere apparatuur die je in stand-by kan zetten verbruiken nog steeds energie. Je kan beter de stekker uittrekken om extra energieverbruik te vermijden.

Tip: Gebruik verdeelstekkers die je aan en uit zet bij aankomst en vertrek, dat bespaart je ook per keer al 1% aan energie.

Verwarming

Onze verwarming vertegenwoordigt vaak 50% van al onze uitgaven voor energie! Om het lekker warm te hebben, geeft een Belg elk jaar gemiddeld een heel maandloon uit, soms zelfs meer. Wij verbruiken jaarlijks immers ongeveer 2500 m³ aardgas of 2500 liter stookolie.

Verwarm een graad lager en minder

Voor velen is 21°C de ideale binnentemperatuur. Als je wil besparen in de winter is het beter om te kiezen voor een lagere temperatuur van 18 of 19°C in combinatie met een extra trui. Als een thermostaat nog maar één graadje lager wordt ingesteld, verbruikt de verwarmingstoestel ongeveer 7% minder energie.

Als je weet wanneer je op vaste tijdstippen binnen en buiten gaat in je gebouw, kan je je thermostaat instellen op een vast ritme. Slimme thermostaten, die vanop afstand via een app regelbaar zijn, kunnen een extra besparing opleveren vooral wanneer je op onregelmatige tijdstippen je gebouw gebruikt.

Alle ruimtes warm houden, hoeft zeker niet. Ga na welke ruimtes het meest gebruikt worden en deel die ruimtes eventueel ook met anderen zodat je minder ruimtes hoeft te verwarmen in plaats van het gehele gebouw. Er bestaan ook slimme radiatorthermostaten waarmee de verwarming per ruimte en via een app te regelen is.

De verwarmingsketel optimaal gebruiken

Vaak staat een jaarlijks onderhoud van je gasketel in je huurcontract en wordt het aangeraden door je energieleverancier. Zo'n controle is ook goed om de werking en het verbruik van je gasketel na te gaan. Plan dit dus zeker jaarlijks in bij een gekwalificeerde technieker. Ook je energieleverancier kan mits extra betaling dit onderhoud op je ketel aanbieden. Dit kan ook al een besparende maatregel zijn.

De toevoertemperatuur van het water van de ketel naar de radiatoren zet je best op 60°. Als je gebouw heel goed geïsoleerd is, kan je mogelijks een paar graden lager zetten. Vraag dit zeker na bij je onderhoudstechniekers of energieleverancier.

Als je gasketel ook de sanitaire voorzieningen zoals douches en keuken voorziet van warm water, schakel dan de zuinige eco-stand in voor het water. Als je enkele seconden langer wacht tot dat er warm water uitkomt, bespaart je dat ook telkens 1% verwarmingskosten.

Tips rond verwarmen:

• Isoleer! We kunnen het niet genoeg herhalen: goed isoleren is dé oplossing om warmteverliezen tegen te gaan en dus te besparen. Isoleer in de eerste plaats het dak, maar ook de muren, ramen en vloeren.

• Wist je dat je elk jaar tot 326 € uitspaart, gewoon door je verwarming ’s nachts op 15°C (voor 8u lang) in te stellen in plaats van 21°C? Deze besparing hangt natuurlijk af van de grootte van je gebouw af. En hoe goed die geïsoleerd is.

• Breng warmteweerkaatsend materiaal achter de radiatoren aan. Hiermee verminder je lokaal de warmteverliezen met 70%! En dat levert je jaarlijks ongeveer 60 € op (+/- 10 € per radiator).

• Stel je verwarming correct af. Om te besparen op je verwarming, moet je de keteltemperatuur correct instellen, de druk goed afregelen enz.

• Heb je rolluiken en overgordijnen? Sluit ze dan ’s nachts! Zo beperk je immers de warmteverliezen via de ramen met 60% als je bovendien ook nog dubbele beglazing hebt.

• Zet geen meubilair voor een verwarmingstoestel of bedek ze niet met handdoeken of andere stoffen, want dan verwarmen ze minder de ruimte.

• De radiatoren regelmatig ontluchten, verbetert de werking en vermindert geluid.

Koelen en vriezen

• Over het algemeen is een koel-vriescombinatie 20 tot 40% zuiniger dan een afzonderlijke koelkast en diepvriezer.

• De meest efficiënte koel-vriescombinaties met een A-label (het nieuwe energielabel is herkenbaar aan de QR-code die op je toestel staat) gebruikt ongeveer 110 kWh per jaar. Een toestel van 10 jaar oud heeft drie keer zoveel energie nodig en oudere nog meer. Neem dus niet zo snel een oude koelkast, diepvriezer of combitoestel aan van iemand anders en ga liever voor een efficiënt exemplaar. Wacht zeker niet tot een koelkast of diepvries defect is om deze te vervangen.

• Ga de grootte van je koelkast eens na, want hoe groter, hoe meer het verbruikt.

• Vermijd een warme plaats voor de koelkast/diepvriezer en hou deze 10 cm weg van de muur.

• De ideale temperatuur voor de koelkast is 4 tot 5 °C, de diepvriezer - 18°C.

• Hou een koelkasten en diepvriezer steeds goed gevuld, vul die desnoods aan met PET-flessen of piepschuim als die halfleeg is.

• Hou de deur van de toestellen zoveel mogelijk dicht.

• Zet er geen warm voedsel in. Eten ontdooien in de koelkast is wel een aanrader.

• Ontdooi de diepvriezer regelmatig. Een ijslaag van 2 mm geeft een meerverbruik van 10%.

• Haal elk jaar het stof van het rooster aan de achterkant van je koelkast en diepvriezer .

Verlichting

Aan je verlichting besteed je gemiddeld 15% van je energiefactuur. Enkele eenvoudige ingrepen volstaan ook hier om flink te besparen.

LED-lampen, spaarlampen en TL-lampen zijn het energiezuinigst. Oude gloeilampen en halogeenlampen verspillen heel wat energie: ze werken nog met een gloeidraad, waardoor ze niet alleen licht maar ook warmte produceren. Gemiddeld brandt een lamp 1000 uur per jaar. Een oude lamp van 40 Watt verbruikt 7 keer meer energie dan een LED-lamp van 5 Watt. Per lamp is een besparing van 35 kWh per jaar of bijna 1% op de elektriciteitsfactuur mogelijk. Denk dus zeker goed na welke lampen je best vervangt of niet/minder gebruikt.

Wat kan ik nog doen?

• Vervang al je gloeilampen en halogeenlampen, want ledlampen verbruiken veel minder en ze gaan bovendien veel langer mee.

• Laat zo veel mogelijk daglicht binnenstromen.

• Laat alleen het licht aan in kamers waar iemand aanwezig is en doe altijd het licht uit als je weggaat.

• Net zoals voor je huishoudtoestellen, kunnen de slimme en geconnecteerde systemen je helpen om te weten te komen hoeveel je verlichting verbruikt en om ze vanop afstand te bedienen.

• Installeer slimme lampen om je verlichting te beheren met een applicatie, zelfs als je niet in je gebouw bent kan je dan een vergeten licht doven.

Droogkast, strijkijzer, wasmachine, …

Elektrische huishoudtoestellen zijn verantwoordelijk voor iets minder dan 30% van het energieverbruik. De grootste energieverslinders? Dat zijn de droogkast, koelkast, tv, vaatwasser, decoder en strijkijzer!

Welke oplossingen?

• Koop bij voorkeur A toestellen die 20 tot 50% minder energie verbruiken dan toestellen van de A klasse.

• Gebruik eerder de microgolfoven dan de klassieke oven, want die verbruikt tot 10 keer minder energie.

• Ontdooi je diepvriezer (of het vriesvak van je frigo) regelmatig. Zo bespaar je 5% per jaar en per mm verwijderd ijs. Als er bij het ontdooien 1 cm ijs verdwijnt, bespaar je dus 50%. En dat levert je gemiddeld 30€ tot 80€ per jaar op (afhankelijk van het type toestel).

• Installeer je koelkast niet naast de oven.

• Schakel de kookplaten van je elektrische fornuis enkele minuten vóór het einde van de kook- of baktijd uit.

• Ga de strijd aan met het sluipverbruik. Toestellen in waakstand blijven energie verbruiken, tussen 7% en 18% van ons totale verbruik, dus jaarlijks tot 400 €, afhankelijk van het aantal toestellen. (1 watt sluimerverbruik/jaar komt overeen met 4€)

• Was op 30° en bespaar tot 30% op je elektriciteitsverbruik. Vul steeds je machine voldoende (er moet nog een vuist bij kunnen) en centrifugeer ook je was voldoende alvorens je ze in de droogkast steekt of ophangt.

Sanitair warm water

Wij verbruiken gemiddeld 95 liter water per dag en per persoon en daarvan wordt ongeveer 50 liter verwarmd. Sanitair warm water is daardoor goed voor ongeveer 15% van onze energiefactuur. Kunnen ook die uitgaven nog naar beneden?

Wat kan ik doen?

• Isoleer de warmwaterleidingen om warmteverliezen te vermijden wanneer er water doorstroomt. Je bespaart op die manier 5% tot 10% energie!

• Neem een kortere douche van 5 min. (i.p.v. 9 min) en zet je watertemperatuur wat lager. Zo kan je een aantal honderden euro's per jaar op je gasfactuur besparen. Je bespaart bovendien ook op je waterfactuur.

• Breng een spaarperlator of bruismondstuk aan op de kranen, om het waterverbruik drastisch te beperken, soms met wel 75%. En om je waterverbruik elke dag opnieuw onder controle te houden.

• Gebruik een vaatwasser en wasmachine alleen als ze volledig gevuld zijn.

 Hou je factuur in de gaten

Ga na of je een contract hebt waarbij je koos voor een variabele energieprijs of vaste energieprijs voor zowel gas en elektriciteit. Ga ook na tot wanneer het geldig is. Heb je een variabele energieprijs, hou dan zeker je facturen in de gaten want het bedrag dat je betaalt kan plots veel hoger zijn dan je denkt.

Sommige organisaties beschikken over een aangepaste elektriciteitsmeter en krijgen elektriciteit aangerekend via een dag- en nachttarief. Het nachttarief is een verminderde elektriciteitsprijs die geldt tijdens de ‘stille uren’. Meestal valt een dagtarief van 7u tot 22u en het nachttarief van 22u tot 7u, maar in sommige gemeenten kan dit met een uur verschillen bijvoorbeeld een dagtarief van 6u tot 21u en het nachttarief van 21u tot 6u. Tijdens deze stille uren kan je beter je wasmachine/vaatwasser aanzetten om ook zo te besparen op je rekening.

Zijn de prijzen te hoog?

Ga zeker ook in onderhandeling met je energieleverancier. Wanneer de bedragen die je per keer moet betalen te hoog zijn, kan je hen contacteren om een afbetalingsplan aan te vragen en in kleinere stukjes uit te betalen.

Ga dan best op zoek naar een andere leverancier. Je kan het best energieleveranciers vergelijken via de V-test van de Vreg.